علت ترک خوردن مرکبات روی | بررسی دلایل و روشهای جلوگیری
علت ترک خوردن مرکبات میتواند ناشی از موارد متعددی باشد. ترک خوردن میوه قبل از برداشت میوه مرکبات یک عارضه فیزیولوژیک است که هر ساله خسارات اقتصادی زیادی به باغداران وارد میکند.
این پدیده ناشی از نامناسب بودن شرایط رشدی درخت در مرحله توسعه پوست میوههاست. با آبیاری منظم، انتخاب رقم مناسب و همچنین اجرای برنامه صحیح کودی میتوان شدت ترکیدگی را تا حد قابلتوجهی کاهش داد. اگر شما نیز شاهد ترک خوردن میوههای باغ مرکبات خود هستید در ادامه این مقاله از مجموعه مبین نهال با ما همراه باشید تا بیشتر با علل این عارضه و راهکارهای جلوگیری از آن آشنا شوید.
خرید انواع نهال میوه مرغوب و با کیفیت
علت ترک خوردن میوه مرکبات چیست؟
ترکیدگی میوه مرکبات یکی از مشکلات مرسومی است که در بسیاری از باغهای مرکبات به چشم می خورد. این مسئله سبب میشود میوهها کیفیت خود را از دست داده و قسمتی از محصول نیز از بین برود. میوههای ترکخورده ارزش بازاری خوبی ندارند. بسیاری از باغداران بهدنبال راهی برای رفع این مشکل هستند؛ اما قبل از هر چیز باید بدانند علت ترک خوردن میوه مرکبات چیست؟ در ادامه بهطور کامل به بررسی مهمترین دلایل ترک خوردن مرکبات روی درخت میپردازیم.
آبیاری نامنظم
یکی از دلایل اصلی ترکیدگی میوه مرکبات، توسعه ناکافی پوست میوه بهدلیل دسترسی نداشتن به آب کافی در مرحله تقسیم سلولی و رشد پوست است. در مناطقی که در این بازه زمانی بارش مناسب نیست، پوست میوه بهخوبی گسترش پیدا نمیکند و در نتیجه در مرحله دوم رشد، میوه توان تحمل فشار گوشت داخلی را ندارد و ترک میخورد.
زمان، مقدار و فاصله آبیاری تأثیر مستقیمی بر میزان بروز ترکیدگی دارد. آبیاری بیشتر از اندازه لازم و یا کمآبی زیاد، هر دو میتوانند سبب ایجاد تنش درخت و ترک خوردن میوه شوند. بهویژه اگر درخت برای مدتی کمآب باشد و سپس بهطور ناگهانی آبیاری زیاد انجام شود، احتمال ترکیدگی افزایش پیدا میکند.
به همین دلیل باید دقت کرد در اواخر فصل رشد، مخصوصاً زمانی که دما رو به کاهش است، از آبیاری بیش از حد جلوگیری شود. تنظیم مناسب دور و زمان آبیاری، پیشگیری از بروز تنشهای محیطی و آبیاری در زمان درست از مهمترین اصول مدیریت باغ برای کاهش ترکیدگی میوه محسوب میشوند.
تغییرات دمایی
نوسانات دمایی شدید، به خصوص در مناطق گرم و خشک، میتواند یکی از مهم ترین عوامل ترک خوردن مرکبات روی درخت باشد. بادهای گرم و خشک سبب کاهش رطوبت بافتهای درخت و میوه میشوند؛ در این شرایط، اگر آبیاری مجدد انجام شود، میوه دچار ترکیدگی خواهد شد.
سرمای مناسب در زمستان به خصوص در مناطق خنکتر سبب افزایش ضخامت پوست میوههای سال بعد می شود و این امر درصد ترکیدگی را تا حد بسیار زیادی کاهش دهد. در صورتی که در گرما اثرات بسیار مخربی بر افزایش ترکیدگی میوه دارد.

نوسانات رطوبتی
نوسانات شدید رطوبت هوا نیز میتواند باعث ترک خوردن میوه مرکبات شود. در رطوبت بالا، پوست میوه نازکتر و ضعیفتر میشود و فشار بخش گوشتی میوه را تحمل نمیکند.
همچنین تنش خشکی در اواخر دوره رشد، احتمال ترکیدگی را بیشتر میکند؛ مخصوصاً اگر بهار خشک باشد و رطوبت هوا در مراحل بعدی ناگهان افزایش یابد. برای پیشگیری از این مشکل، «محلول پاشی مرکبات در بهار» با کودهای مخصوص و تقویتی توصیه میشود.
آفات و بیماریها
برخی از آفات و بیماریها نیز میتوانند باعث ضعیف شدن پوست میوه و ترک خوردن آن شوند. تجربه نشان داده که قسمتهای آفتزده میوه به دلیل تغییرات بافتی ناشی از حمله آفات میتواند نقطه آغازی برای ترک خوردن میوه مرکبات باشد.
باد و تگرگ
وقوع بادهای تند، بارانهای شدید یا تگرگ خصوصاً در مراحل اولیه رشد میوه با لکه دار کردن پوست مانع رشد طبیعی بخشهای آسیبدیده شده و انعطافپذیری پوست کاهش مییابد. در نتیجه فشار طبیعی ناشی از آبگیری گوشت در مرحله دوم رشد میوهها میتواند باعث ترکیدگی شود.
راهنمای انتخاب نهال مناسب؛ اولین گام در باغداری موفق
نوع رقم
یکی از عواملی که در میزان ترکیدگی میوه مرکبات نقش مهمی دارد، نوع رقم درخت است. ارقام مختلف مرکبات از نظر ضخامت و خاصیت کشسانی پوست با هم تفاوت دارند؛ بههمین دلیل بعضی ارقام با پوست نازک، بیشتر در معرض ترکیدگی قرار میگیرند. در مقابل، ارقامی که پوست ضخیمتر و انعطافپذیرتری دارند، در برابر فشار داخلی گوشت میوه مقاومتر هستند و کمتر دچار ترک خوردن میشوند.
بنابراین هنگام انتخاب رقم برای مناطق گرم و خشک یا مناطقی که نوسانات رطوبت زیادی دارند، بهتر است از ارقامی استفاده شود که تحمل بالاتری در برابر این عارضه دارند.

تغذیه نامناسب
با توجه به نقش عناصر غذایی مختلف بهویژه پتاسیم، روی، بور و کلسیم در توسعه و استحکام پوست میوههای مرکبات، تغذیه متعادل میتواند احتمال ترکیدگی میوهها را کاهش دهد.
ممکن است کمبود یا عدم هماهنگی این عناصر، به خصوص در مراحل اولیه رشد میوه، ترکیدگی را زیادتر کند. به عنوان مثال، اگر نسبت پتاسیم به فسفر در خاک بیش ازحد بالا یا پایین باشد، پوست میوه نازکتر شده و مقاومت آن کاهش مییابد و این موضوع خطر ترکخوردگی پیش از برداشت را افزایش میدهد.
سخن پایانی
ترک خوردن میوه مرکبات معمولاً در اثر تغذیه نامتعادل گیاه، تغییرات شدید رطوبتی و دمایی و آبیاری نادرست رخ میدهد. برای جلوگیری از این پدیده، رعایت برنامه آبیاری منظم، استفاده از کودهای متعادل مانند کودهای حاوی کلسیم، بور و پتاسیم اهمیت زیادی دارد.
با مدیریت صحیح تغذیه و شرایط محیطی، میتوان از ترکخوردگی میوهها پیشگیری کرد و کیفیت، ماندگاری و بازارپسندی محصولات مرکبات را بهطور چشمگیری افزایش داد.
سوال متداول
تغذیه نامناسب، تنشهای دمایی و رطوبتی، نامنظم بودن برنامه آبیاری، نوع رقم و حمله آفات و بیماریها از مهمترین عوامل تشدید ترکیدگی میوه مرکبات هستند. اجرای برنامههای صحیح آبیاری و تغذیه بهویژه با کودهای حاوی کلسیم، بور و پتاسیم و یا حلقه زنی شاخه که با هدف تغییر سطح بارآوری انجام میشود همگی میتوانند احتمال ترکیدگی قبل از برداشت میوه را در باغهای مرکبات کاهش دهند. از طرف دیگر بیماریهایی مثل پوسیدگی سیاه آلترناریایی در ایجاد این عارضه نقش دارند. مهمترین علت ترک خوردن مرکبات روی درخت چیست؟
چگونه میتوان از ترک خوردن مرکبات جلوگیری کرد؟
