کاشت، داشت و برداشت درختان هلو
یک باغ هلو می تواند یک شرکت سودآور یا یک شکست مالی باشد، تا حد زیادی بستگی به این دارد که پرورش دهنده از قبل در انتخاب مکان و ارقام برنامه ریزی کرده و برای عملیات ضروری پرورش نهال که قطعا درگیر خواهد شد آمادگی داشته باشد. از اواخر بهمن تا اواخر اوایل شهریور، پرورش دهنده به طور منظم و اغلب به شدت با باغ درگیر می شود. سه زمان پر هیجان سال از اواخر تا اواخر اسفند برای هرس، اوایل اردیبهشت برای تنک شدن تراکم نهال ها و نهایتا زمان برداشت خواهد بود. احداث باغ هلو به مساحت 8 تا 10 هکتار یک شغل تمام وقت برای یک نفر ایجاد میشود. در زمان‌های شلوغ، معمولاً لازم است از بیرون کمک بگیرید. هلو در سال سوم شروع به تولید محصول و تا سال پنجم تولید کامل خواهد کرد.
محل احداث باغ هلو
مهم ترین جنبه برای رشد موفقیت آمیز هلو، انتخاب محل احداث باغ است ملاحظات مهم برای انتخاب محل احداث باغ هلو شامل نور خورشید، هوای سرد کافی، ارتفاع و زهکشی هوا، نوع خاک و زهکشی، کیفیت آب، سابقه سایت قبلی و دسترسی به بازار و رقابت می باشد. برای تولید محصول هلو با کیفیت بالا، درختان در روز به حداقل 80 درصد تابش کامل نور خورشید نیاز دارند. تابش کامل نور خورشید به میوه‌ها و برگ‌ها چون فرصت خشک شدن را به میوه میدهد و باعث کاهش برای عوامل بیماری زا میشود سلامت میوه را تضمین می‌کند.
داشتن بهترین مکان در بالاترین ارتفاع ممکن باعث می شود راحت ترین جریان هوای سرد از محوطه باغ خارج شود. درختان را در مکان‌هایی بکارید که هوای سردتر و سنگین‌تر از منطقه باردهی درخت خارج شده و به زمین های پست تر از سطح باغ منتقل شوند. میانگین آخرین تاریخ انجماد بر اساس ارتفاع و جهت گیری خورشیدی بیش از پنج هفته به تاخیر می افتد. تپه ها و دامنه های جنوبی به طور قابل توجهی گرمتر از شیب های شمالی و مناطق کم ارتفاع هستند. بروز شبهای یخبندان در فصل بهار زمانی که گل ها یا میوه های در حال رشد نسبت به کاهش هوای گرم در ناحیه میوه دهی آسیب پذیر هستند دچار یخ زدگی می شوند( شکل 1) .
خاک مناسب باغ هلو
1. با نقشه خاک شروع کنید. این به شما ایده ای از نوع خاکی که دارید یا جایی که باید به دنبال یک خاک عمیق و با زهکشی خوب بگردید، می دهد. هلو نمی تواند غرق شدن سیستم ریشه خود را برای مدت طولانی تحمل کند. خاک ها باید دارای زهکشی داخلی و خارجی خوب باشند.
2. پوشش گیاهی را بررسی کنید – رشد کوتاه و ضعیف گیاهان ممکن است نشان دهنده خاک کم عمق یا مناطق کم عمق در مزرعه باشد. به دنبال هر گونه رخنمون سنگ، مناطق مرطوب مرطوب یا مناطق کم زهکشی ضعیف باشید
3. عمق خاک را در چندین مکان در مزرعه با استفاده از مته یا آگر خاک یا مته مارپیچ بزرگ چاله ای حفر کرده و بررسی کنید. در صورت امکان به یک متری بروید.به موارد زیر توجه کنید:
الف. عدم وجود لایه های محدود کننده (رس سنگین، سخت، سنگ بستر، سطح آب)؛
ب عدم وجود ماتل یا لکه ها، که نشان دهنده زهکشی ضعیف آب است.
ج نوع خاک؛ ترجیحاً خاک دارای لوم یا لوم شنی در سراسر عمق ریشه زایی یک متری باشد.
د عمق ریشه زایی پوشش گیاهی موجود این شاخص خوبی از توانایی ریشه در نفوذ به افق خاک است
زهکشی خاک را با انجام یک آزمایش نفوذ ساده بررسی کنید. یک سوراخ به عمق 60 سانتی متر حفر کنید، آن را با آب پر کنید و اجازه دهید تا کاملاً تخلیه شود. دوباره با آب پر کنید. آب باید ظرف یک روز تخلیه شود. اگر ریشه های پوشش گیاهی موجود به عمق 90 تا 120 سانتی متر گسترش یابد، زهکشی احتمالاً مشکلی ندارد.
کاشت
درختان نهالستان باید در خاک های عاری از بیماری و نماتد کاشته شوند. زمان کاشت معمولاً در ماه بهمن تا نیمه اسفند می باشد. درختان باید در خواب باشند و نباید اجازه داد ریشه ها خشک یا یخ بزنند. در صورت داشتن آب کافی برای آبیاری نهال های با ارتفاع 60 سانتی متری را برای کاشت انتخاب میکنیم. در جایی که آبیاری کم یا ناکافی است، شروع کاشت با درختان بزرگتر بهتر است. درختان را در همان شرایطی که در گلخانه بودند بکارید. درختان هلو که بیش از حد عمیق کاشته شده اند رشد ضعیفی خواهند داشت یا می میرند. بعد از قرار دادن نهال در حفره آن را دوباره با خاک پر کنید و خاک را محکم بکوبید. برای از بین بردن هوای اطراف سیستم ریشه به خوبی آبیاری کنید. فاصله‌های درون ردیف کاشت می‌تواند تا 4 متر باشد، البته 5/5 متر فضای زیادی برای رشد باقی می‌گذارد. فاصله‌های نزدیک‌تر باغ را زودتر به تولید کامل می‌رساند، اما این باید در برابر افزایش هزینه اولیه کاشت و هرس شدیدتر مورد نیاز برای حفظ درختان در محدوده زمانی که باغ بالغ میشود، متعادل شود. در سال سوم تولید (پنجمین فصل رشد)، باغات با فاصله نزدیک و وسیع تر، عملکرد مشابهی در هر هکتار دارند. اگر آب آبیاری در دسترس نیست، فواصل ردیف‌ها را به 5/7 متر افزایش دهید تا حجم خاک بیشتری به عنوان منبع دخیره آب برای درخت در طول ماه‌های خشک فراهم شود. فاصله بین ردیف ها باید حدود 5/1 متر بیشتر از فاصله درون ردیف ها باشد تا فضایی برای تجهیزات فراهم شود. فاصله 5/5 در 5/7 متر یک فاصله استاندارد خوب است.
هرس
هرس صحیح درخت جوان برای ایجاد ساختار شاخه ای قوی و هرس سالانه مناسب درختان برای بهره وری زودهنگام و مستمر باغ اهمیت دارد. هرچه زودتر درختان به بار بیایند، بار اقتصادی از روی باغ دار کاهش می‌یابد. روش مهم برای این کار تراکم بالای کاشت است: حتی اگر هر اصله درخت به‌صورت جداگانه میوه زیادی نداشته باشد، تعداد بیشتر درختان در هکتار بازده اولیه قابل‌ملاحظه‌ای را خواهد داشت. تکنیک‌های هرس اتخاذشده در مرحله تربیت درخت، کلید تسریع در باردهی می‌باشد. امروزه این اجماع وجود دارد که مهم‌ترین جنبه‌های تربیتی شامل کاهش تعداد برش‌های هرس در سال‌های اولیه، جلوگیری از بریدن سردرخت (سر زنی) از هر ارتفاع و نقطه، انجام هرس تربیتی در تابستان به‌جای هرس زمستانی و تا حدی کاهش رشد رویشی درخت هلو می‌باشد.
آبیاری
بیش از ۸۷ درصد میوه هلو از آب تشکیل شده و به همین دلیل نیاز آبی این درختان طی رشد میوه بسیار زیاد است، بنابراین مدیریت آبیاری درختان هلو بسیار مهم است. اگر آبیاری در زمان مناسب و به میزان کافی نباشد، قطعا بسیاری از میوه‌ها می‌ریزند و یا کیفیت مطلوب و عملکرد کافی را نداشته و مصرف کودها نیز در چنین شرایطی اثرات بسیار کمی خواهد داشت.
میزان رطوبت خاک در شکوفه‌دهی و گرده‌افشانی مهم است اما آبیاری سنگین و غرقابی مخصوصا در خاک‌های سنگین (رسی) منجربه ریزش گل‌ها میشود. در صورتی که روش آبیاری باغ هلو شما به صورت قطره‌ای است و خاک باغ در زمان شکوفه‌دهی و گرده‌افشانی خشک است، می‌توانید با حجم کم آبیاری را انجام دهید اما فقط تا حدی که فقط رطوبت خاک تأمین شود. اما اگر روش آبیاری در باغ شما غرقابی است بهتر است در زمان شکوفه‌دهی و گرده‌افشانی آبیاری انجام نشود. طی روزهای بسیار گرم تابستان باید حداقل تا عمق تقریبا یک متری، خاک مرطوب باشد تا به درخت هلو تنش وارد نشود. با توجه به اینکه در ماه‌های خرداد و تیر نیاز آبی هلو بسیار زیاد است و نسبت به بهار هوا نیز گرمتر است، مدار آبیاری در صورت امکان و بر اساس نوع خاک کوتاه‌تر شود. با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه و رطوبت خاک، فاصله ۲ تا ۳ روز برای هلو مناسب است ولی نمی‌توان عدد دقیقی تعیین کرد. البته میزان آبیاری به رقم نیز بستگی دارد، بطوریکه در ارقام زودرس معمولا نیاز آبی کم‌تر از ارقام دیررس است.
کوددهی
درختان هلو برای رشد و تولید بهینه حداقل به ۱۶ عنصر اساسی احتیاج دارد. کمبود هر یک از مواد مغذی می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی در تولید و باردهی، کیفیت میوه، رشد رویشی یا سلامت درخت شود. علائم برگی می‌تواند به‌عنوان یک ابزار تشخیصی کاربردی مورداستفاده قرار گیرد، اما اغلب علائم کمبود تا زمانی که آسیب جدی به درخت یا گیاه ایجاد نشده باشد بروز نمی‌کنند. همچنین کمبود یا به حداقل رسیدن سطح مواد غذایی در گیاه می‌تواند موجب کاهش باردهی، بدون بروز علائم برگی برای برخی از مواد غذایی شود. بنابراین، روش پیش‌بینی و پیشگیری‌کننده مطلوب خواهد بود. نمونه‌برداری برگ در اواسط تابستان و نزدیک رسیدگی میوه از برگ‌های بالغ قسمت میانی شاخه‌های درخت می‌باشد. بزرگ‌ترین دوره ضعف گیاهان، طبق زمان‌بندی مشخص‌شده در۱۰۰ تا ۱۲۵ روز پس از شکوفه دهی می‌باشد. به‌طورکلی اواخر فصل رشد و دوره رسیدگی میوه، برای اقدامات اصلاح تغذیه‌ای جهت بهبود عملکرد کلی باغ و کیفیت میوه بسیار دیر می‌باشد و عملاً بدون تأثیر خواهد بود. نمونه‌برداری در اوایل فصل رشد یا حتی در حالت زمستان گذرانی بیشتر توصیه می‌گردد.
برداشت
دوره رسیدن میوه هلو بعد از به دست آوردن حجم و رنگ لازم خیلی زود طی میشود و در شرایط عادی بعد از چند روز پس از برداشت به سرعت به مرحله رسیدن کامل می‌رسند و عدم برداشت به موقع آن‌ها باعث تغییر رنگ و افت کیفی میوه می‌گردد. این میوه‌ها دارای بافت نرم و آب زیاد بوده و صدمه‌پذیر می‌باشند، بنابراین لازم است در چیدن آن‌ها نهایت مراقبت به عمل آید. میوه‌های هلو اکثراً به صورت تازه و به فاصله کمی پس از برداشت به بازار عرضه می‌شوند. البته بعضی از ارقام علاوه بر تازه‌خوری در صنایع تبدیلی نیز مصرف می‌شوند، مثل ارقامی که برای تهیه انواع کمپوت و آب‌میوه کاربرد دارند. بنابراین شیوه چیدن میوه‌ها و چگونگی آن‌ها از زمان برداشت تا مصرف و حمل و نقل آن‌ها بر حسب نحوه مصرف آن متفاوت خواهد بود.
