انگور یکی از درختان میوه ای می باشد که سالانه از فروش بالا و سود خوبی برخوردار است. کشور ایران از لحاظ تولید انگور رتبه هفتم جهان را به خود اختصاص داده است. از همین رو خرید نهال انگور جهشی برای رسیدن به سود بیشتر است.
عمر هر درخت انگور 75 الی 80 سال می باشد. درخت انگور در سال به 2 تا 3 ماه سرمای زمستانه نیاز دارد. شکل و ظاهر درخت انگور بوته ای می باشد و به دو نوع دانه دار و بی دانه تقسیم می شود. به طور کلی انگور درختی مقاوم به کم آبی می باشد. درختان جوانتر به جهت نداشتن ریشه قوی به آبیاری نیاز دارند.
بهترین ارقام درخت انگور که همگی دیر گل و از سال دوم باردهی آنها شروع میشود:
- انگور بی دانه زرد
- انگور کندری
- انگور بی دانه قرمز
- انگور فیلم سدلس
- انگور پرلت فرانسوی
- انگور فخری
- انگور شانی سیاه یا بنفش
- انگور یاقوتی
راهنمای سریع
- ارقامی را انتخاب کنید که مناسب نیاز منطقه شما باشد
- از قلمه ها یا نشا های گلخانه ای شروع کنید
- در آفتاب کامل در خاک غنی از کمپوست بکارید
- در مکان هایی که نسیم می تواند رطوبت را خشک کند، بکارید(کاهش بیماری)
- کود دهی در اوایل فصل؛ به طور منظم آب دهید
- به دقت هرس کنید تا شاخه های فرعی به حداقل برسد
- یک قیم یا تکیه گاه تهیه کنید
- به طور منظم آسیب آفت را بررسی کنید، برای محافظت از میوه ها در برابر پرندگان، آن را با توری بپوشانید
کاشت، رشد و برداشت انگور
انگور نه تنها برای خوردن(میوه و برگ) و آب‌گیری فوق‌العاده است، بلکه یک گیاه زینتی زیبا نیز محسوب میشود. انگور باید در اوایل بهار کاشته و معمولاً در اواخر تابستان و اوایل پاییز برداشت شود. به یاد داشته باشید که هرس انگور در اواخر زمستان نیز مهم است هرس در فصل خواب باعث کنترل رشد و تولید میوه های فراوان می شود.
تاک های انگور نه تنها میوه های شیرین و متنوع تولید می کنند، بلکه به یک باغ یا منظره جذابیت می بخشند.گیاهان سرسختی هستند به سرمای زمستان مقاومت بالایی دارند و با هرس مناسب، ظرف چند سال به راحتی میوه می دهند و 30 سال یا بیشتر دوام می آورند!
مطمئن شوید که انگور را از یک نهالستان معتبر خریداری می کنید. گیاهان قوی و یک ساله بهترین هستند. گیاهان 1 ساله کوچکتر، گاهی ضعیف تر، اغلب توسط نهالستان نگهداری می شوند تا یک سال دیگر رشد کنند و سپس به عنوان نهال های 2 ساله فروخته می شوند.
انگور باید در اوایل بهار پس از پایان تاریخ آخرین سرمای شدید زمستان کاشته شود. انگورها معمولاً به عنوان گیاهان خفته و بدون ریشه خریداری می شوند. بیشتر انواع انگور خود بارور هستند. برای اطمینان، هنگام خرید انگور بپرسید که آیا به بیش از یک گیاه برای گرده افشانی نیاز دارید. محل کاشت باید کاملا آفتابگیر باشد. اگر نقطه ای با آفتاب کامل ندارید، مطمئن شوید که حداقل آفتاب صبحگاهی محدوده کاشت را پوشش میدهد. مقدار کمی سایه بعدازظهر ضرری ندارد. خاک شما باید عمیق، دارای زهکشی خوب و سست باشد. ریشه انگور به عمق زمین می رود. برای بهبود خاک موجود، عمق70 تا 100 سانتیمتر را با یک کمپوست آلی خوب یا کود حیوانی خوب پوسیده اصلاح کنید. ریشه درختچه انگور در خاک‌های رس تا عمق ۹۰ سانتیمتر، در خاک سبک تا عمق بیش از شش متر و در خاک شنی تا ۳/۵ متر نفوذ می‌کند. همچنین به گردش هوای خوب نیاز دارید پس باید تاک های انگور برای رشد رو به بالا باید به نوعی حمایت شوند(استفاده از قیم یا فنس). در این صورت بخاطر انباشته نشدن شاخ و برگ گیاه خطر ابتلا به بیماری ها کاهش می یابد. برای کاهش احتمال ابتلا به بیماری، اطمینان حاصل کنید که نسیم هایی که می توانند رطوبت شاخ و برگ را خشک کنند، توسط حصارها، درختچه ها یا ساختمان ها مسدود نشوند.
چرخه تولید انگور در شکل زیر نشان داده شده است.
آبیاری تاکستان انگور
نیاز آبی یک تاکستان بالغ در طول یک فصل از 25 تا 75 سانتی متر بارندگی یا معادل آن در آبیاری برای خاک هایی با بافت متوسط تا سنگین و 90 تا 120 سانتی متر برای خاک های سبک و شنی تغییر می کند. به طور کلی انواع انگور قرمز نسبت به انواع سفید به آب کمتری نیاز دارند. نیاز آبی انگور تحت تأثیر تراکم تاک، سن تاک، رقم، برهمکنش پایه به پیوند، کیفیت قیم یا تکیه گاه، اقلیم (بارندگی و تبخیر)، و میزان باردهی رقم است.
مراحل رشد
به منظور درک چگونگی مدیریت انگور با آب آبیاری، درک چرخه رشد سالانه تاک و نیاز آبی آن مهم است. مراحل اصلی رشد عبارتند از:
جوانه زنی تا گلدهی
از زمان جوانه زدن تا گلدهی نیاز آبی انگور در این مرحله متوسط است (تقریباً 9 درصد نیاز کل فصل). این مرحله برای رشد ریشه، ایجاد تاج انگور و عملکرد بالقوه برای فصل جاری و فصل بعد حیاتی است.
گل دهی تا تشکیل میوه
مصرف آب از گلدهی تا میوه در این دوره حدود 6 درصد کل فصل است. حساس ترین دوره به تنش آبی بین گلدهی و تشکیل میوه است که در آن تنش آبی شدید و طولانی ممکن است منجر به رشد ضعیف خوشه گل، کاهش عمر قسمت مادگی و گرده و متعاقب آن اختلال در تشکیل حبه شود.
تبدیل حبه ها به میوه
در طی این دوره طولانی مصرف آب حدود 35 درصد از نیاز سالانه آب است. شکل گیری نامناسب تاج پوشش در این مدت ظرفیت و میزان فتوسنتز را در تاک محدود می کند و ممکن است توسعه و کیفیت میوه را هم تحت تاثیر قرار دهد.
در دوره کوتاه‌تر، از زمان تشکیل میوه تا برداشت، مصرف آب به حدود 36 درصد از نیاز سالانه آب می‌رسد. میزان آبیاری در این دوره باید به حدی باشد که سلامت تاج پوشش را حفظ کند و از هرگونه تنش(پر آبی یا کم آبی) درخت انگور جلوگیری کند.
برداشت میوه تا برگریزان
مصرف آب در مرحله پس از برداشت تنها حدود 14 درصد آب مصرفی سالانه است. حفظ تاج پوشش سالم در طول این دوره همچنان مهم است تا اطمینان حاصل شود که تاک قادر به ایجاد ذخایر کربوهیدرات کافی در شاخه چوبی انگورها برای فصل بعدی قبل از رفتن به خواب است.
علائم استرس آب
زمانی که تقاضای آب انگور بیشتر از عرضه باشد، تنش خشکی رخ می دهد. اغلب، تنش خشکی با تنش گرمایی در طول ماه های گرم تابستان همراه است. واکنش ارقام در پاسخ به محدودیت های آب متفاوت هستند. به عنوان مثال رشد انگور های شیراز کندتر می شود و علائم کمبود آب را به سادگی نسبت به سایر گونه ها نشان می دهد. انگورهای شیراز در حالی که در شرایط کمبود آب هستند، سست به نظر می رسند، اما در صورت بهبود شرایط رطوبتی خاک، ظرفیت قابل توجهی برای بازیابی دارند.
هرس درخت انگور
بعد از اینکه میوه‌های درخت رشد کرد، باید سم پاشی لازم را انجام دهید. کود دادن و هرس کردن به موقع شاخه‌های درخت هم از عوامل زیاد شدن محصول درخت است. برای رشد بهتر درخت انگور باید در زمان‌های مشخصی آن را هرس کنید. با این کار درخت فرم درست می‌گیرد و شاخه‌های غیربارور نیز جدا می‌شوند. برای هرس کردن به این صورت عمل کنید؛
برای هر درخت انگور یک یا دو ساقه اصلی انتخاب کنید. شاخه‌هایی که باقی می‌مانند را جدا کنید. برای ساقه‌های کناری هم دو تا سه تا از آنها را نگه داشته و دنباله ساقه را ببرید.بهترین زمان برای هرس درخت انگور ماه‌های آذر، دی و بهمن است. این زمان برای مناطقی که از هشت درجه زیر صفر بالاتر هستند، مناسب است. اگر می‌خواهید که در زمستان درخت انگور را هرس کنید، دو سانتی متر از بالای هر جوانه را نگه دارید، در غیر این صورت جوانه‌ها خشک میشود.
برداشت محصول انگور
انگور زمانی رسیده و آماده برداشت است که از نظر رنگ غنی، آبدار، طعم کامل، به راحتی خرد می شود اما چروک نمی شود. اتصال خوشه ها به ساقه باید خیلی قوی و محکم باشد. انگورهای مختلف را از خوشه های مختلف نمونه برداری کنید و طعم آن باید بین شیرین و ترش باشد.
اگر انگور به مرحله رسیدگی کامل نرسیده بود، مقداری از شاخ و برگ ها را به عقب برگردانید تا نور خورشید بیشتری وارد شود. انگور پس از چیدن از درخت انگور به رسیدن ادامه نخواهد داد. قبل از برداشت، معمولاً در اواخر تابستان یا اوایل پاییز، چند خوشه را بررسی کنید تا ببینید آیا آنها برای برداشت آماده هستند یا خیر.
انگور را می توان تا شش هفته در انبار نگهداری کرد، اما انگور می تواند بوی سایر میوه ها و سبزیجات را جذب کند، بنابراین آنها را جدا نگه دارید. از جعبه های مقوایی یا جعبه های پوشیده شده با پوشال تمیز و خشک استفاده کنید. خوشه ها را با پوشال یا خاک اره جدا کنید. در طی مدتی که در انبار است حتما از نظر فساد بررسی کنید.
